مالیات تکلیفی چیست؟ | انواع مالیات تکلیفی

مالیات تکلیفی چیست؟

طبق قانون اساسی کشور یکی از روش های تامین هزینه های عمومی جامعه در کشورها و جوامع مختلف، پرداخت مالیات است. این قانون تقریبا در همه کشورها با روش های مختلفی از عموم مردم دریافت می شود. یکی از انواع مالیات های ضروری، مالیات تکلیفی است. به طور کلی طبق قانون اساسی کشور، همه افراد حقیقی و حقوقی موظف هستند که مالیات پرداخت کنند. در این میان صرفا برخی افراد وظیفه دارند که مالیات تکلیفی را نیز پرداخت کنند. در صورتی که مالیات تکلیفی در مقایسه با انواع مالیات های دیگر شناخته شده و مرسوم نیست. به همین منظور در ادامه این مطلب به تعریف و بررسی کامل تر مالیات تکلیفی چیست؟ و کلیه نکات مهم پیرامون این موضوع می پردازیم.

خرید نرم افزار حسابداری با پشتیبانی رایگان از کاربرد کامپیوتر

تعریف مالیات تکلیفی

به طور کلی عموم مردم و همه افراد حقیقی یا حقوقی بر اساس حقوق و مزایایی که دریافت می کنند، باید برای پرداخت مالیات اقدام کنند. در واقع برای تعریف مالیات تکلیفی می توان گفت این نوع مالیات بر اساس میزان درآمد اشخاص تعیین شده و به درآمد آن ها تعلق می گیرد. به همین دلیل پرداخت آن نیز به عنوان یک تکلیف است که فرد باید آن را بپردازد. یکی از ویژگی های مهم محاسبه تعریف مالیات تکلیفی این است که درصد آن برای مشاغل و حوزه های کاری مختلف، متفاوت است. برای مثال مالیات تکلیفی نقل و انتقال سند، 4 درصد و مالیات تکلیفی حق الوکاله 5 درصد است.

مثالی برای تعریف مالیات تکلیفی

برای مثال زمانی که به فیش حقوقی خود نگاه کنید، یک ردیف مربوط به پرداخت و مبلغ مالیات مشخص شده است. در واقع منظور از مالیات مشخص شده مبلغی است که کارفرما، شرکت یا سازمانی که در آن مشغول به کار هستید، باید به دولت و امور مالیاتی کشور پرداخت کند. بنابراین شما به عنوان کارمند به صورت مستقیم ملزم به پرداخت مالیات نیستید، بلکه مقدار مشخص این مالیات توسط کارفرما برداشت شده و سپس به حساب دولت و اداره امور مالیاتی واریز می گردد.

انواع مالیات تکلیفی

همان طور که در پاراگراف های بالاتر نیز ذکر شد، همه افراد حقوقی و حقیقی ملزم به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. اما نکته مهم برای درک پرداخت این مالیات این است که ابتدا مشخص و تعریف شود که انواع مالیات تکلیفی چیست؟

به طور کلی انواع مالیات تکلیفی به چند دسته مختلف زیر تقسیم می شود:

• مالیات حقوق

مالیات حقوق شناخته شده ترین نوع مالیات تکلیفی است. در این نوع مالیات، کارفرما موظف است که زمان محاسبه کردن حقوق و دستمزد کارمندان و پرسنل خود، مالیات حقوق آن را نیز محاسبه کند. سپس این مبلغ را از کل حقوق آن ها کسر کند. همچنین در نهایت نیز در زمان موعد و مشخص شده مبلغ مالیات حقوق را به اداره امور مالیاتی پرداخت کند.

• مالیات اجاره ملک

یکی از پیچدیده ترین انواع مالیات تکلیفی، مالیات اجاره ملک است. طبق تبصره ۹ ماده ۵۳ قانون مالیات مستقیم، کلیه اشخاص حقوقی که ملکی را برای محل فعالیت یا زندگی خود اجاره کرده ‌اند، باید مالیات بر درآمد حاصل از اجاره ملک موجر (صاحب ملک) را هر ماه به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند. سپس رسید پرداخت آن را به صاحب ملک ارائه کنند و تحویل دهند. نکته مهمی که زمان محاسبه کردن مالیات اجاره املاک در مالیات تکلیفی مطرح می شود، این است که این مالیات از نوع مالیات تکلیفی است که مستأجر شخص حقوقی باشد. اما در صورتی که شخصی حقیقی ملکی را اجاره کند، پرداخت مالیات بر عهده شخص حقوقی صاحب ملک است. به همین دلیل در چنین مواردی برای جلوگیری از بروز مشکلات مالی و مالیاتی، توصیه می شود که از نرم افزارهای حسابداری مختص این کار یا از یک حسابدار با تجربه کمک بگیرید.

• مالیات مضاربه

مضاربه یک نوع قرارداد بین دو طرف است. در این نوع قرارداد، یک طرف معامله موظف به تامین سرمایه نقدی است و طرف دیگر، باید در ازای دریافت وجه، طرف مقابل را در سود حاصل از تجارت شریک کرده و مبلغی را به صورت ماهانه به او پرداخت کند. طبق قانون مالیات تکلیفی را در مالیات مضاربه فردی باید پرداخت کند که وجه نقد را دریافت کرده است.

برای خرید نرم افزار خرید و فروش بازرگانی کلیک کنید

نکته مهم در محاسبه مالیات مضاربه

همه ما با سپرده گذاری در بانک ها و قرض الحسنه ها و … آشنا هستیم. نکته ای که برای محاسبه مالیات مضاربه در مالیتات تکلیفی مطرح می شود، این است که طبق ماده 101 قانون مالیات های مستقیم، اگر طرف صاحب سرمایه بانک باشد، تکلیف کسر مالیات صاحب سرمایه از عامل یا مضارب ساقط خواهد بود.

• مالیات حق الوکاله

در مالیات تکلیفی از نوع حق ‌الوکاله، وکیل شما به ‌عنوان کارفرما شناخته می شود. به همین دلیل وکلا نیز به عنوان کارفرما موظف به پرداخت مالیات تکلیفی هستند. بدین صورت که وکلا باید ۵ درصد از کل مبلغ قرارداد بین خود و  موکل را به‌ عنوان مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور واریز و پرداخت کنند.

نحوه واریز حق الوکاله مالیات تکلیفی

همان طور که در پاراگراف بالا نیز ذکر شد، وکلا طبق قانون باید 5 درصد از کل مبلغ قرار داد را به حساب اداره مالیات واریز کنند. برای انجام این کار، وکلا باید در سامانه مالیاتی وکلای دادگستری به آدرس tax.pgpal.ir ثبت ‌نام کنند. سپس برای مشاهده کردن سوابق و بدهی مالیاتی خود اقدام به دریافت کد مالیاتی با کد ملی نمایند. پس از دریافت کد رهگیری مالیاتی، به سامانه مودیان مالیاتی مراجعه کرده و پرونده مالیاتی و سوابق پرداخت و مبلغ قابل پرداخت را مشاهده و بررسی کنند.

نحوه محاسبه مالیات تکلیفی

تا این قسمت از مقاله در مورد تعریف مالیات تکلیفی، انواع آن و نکات مهم مختلف در این زمینه صحبت شد. اما سپس نوبت به نحوه محاسبه مالیات تکلیفی می شود.  نحوه محاسبه مالیات تکلیفی و درصد آن برای افراد مختلف، متفاوت خواهد بود. برای محاسبه کردن مبلغ و درصد دقیق مالیات تکلیفی در اقدام اول توصیه می شود که کار را به مشاوران مالیاتی بسپارید یا در صورتی که بودجه کافی برای این کار ندارید، از آن ها راهنمایی بگیرید. با کمک گرفتن از این افراد، احتمال بروز خطا در نحوه محاسبه و مبلغ مالیات تا حد قابل توجهی کاهش می یابد یا به طور کامل برطرف شود.

جرائم عدم پرداخت مالیات تکلیفی چیست؟

هدف اصلی از پرداخت مالیات تکلیفی به حساب سازمان امور مالیاتی ایجاد و افزایش تامین رفاهی و اقتصادی در کشور و ایجاد و رعایت عدالت است. بنابراین طبق قانون در صورتی که اشخاص حقیقی و حقوقی مالیات تکلیفی را پرداخت نکنند، مشمول پرداخت جریمه خواهند بود. نحوه محاسبه این جریمه نیز بدین صورت است که معادل ۱۰ درصد مبلغ مالیات پرداخت‌ نشده از فرد متخلف گرفته می شود. همچنین به ازای هر ماه دیر کرد پرداخت جریمه، ۲.۵ درصد به این مبلغ اضافه خواهد شد. علاوه بر این، در صورتی که سازمان امور مالیاتی کشور در برخی از شرایط خاص از فرد متخلف شکایت کند، ممکن است  به ۶ ماه تا ۲ سال حبس تعزیری محکوم شود.

جمع بندی

طبق قانون اساسی کشور یکی از مهم ترین وظایف و قوانین برای همه اشخاص حقیقی و حقوقی پرداخت مالیات است. یکی از انواع مالیات هایی که در این مقاله به صورت کامل به معرفی آن پرداخته شد، مالیات تکلیفی است. با توجه به این که نحوه محاسبه کردن این مالیات برای انواع مالیات تکلیفی و همچنین برای افراد مختلف متفاوت است، نکته مهمی که مطرح می شود این است از مشاوران مالیاتی کمک بگیرید. همچنین نکته مهم دیگر این است که از نرم افزارهای حسابداری مختص کسب و کار خود استفاده کنید. شرکت کاربرد کامپیوتر به منظور کنترل و نظارت بر امور مالی و حسابداری کلیه کسب و کارهای مختلف انواع نرم افزارهای حسابداری را با ویژگی های منحصر به فردی طراحی و ارائه می کنند. به همین منظور می توانید بر اساس نیاز و نوع کسب و کار خود اقدام به خرید نرم افزار حسابداری از کاربرد کامپیوتر نمایید.