هر تجارت و کسب‌وکاری برای موفقیت و جلوگیری از زیان‌های پیش‌بینی‌نشده باید آمار دقیقی از اموال خود را داشته باشد. وقتی که تعداد کارکنان شرکت و اموال شرکت زیاد شوند به‌سادگی نمی‌توان کار ثبت و ارزش‌گذاری این اموال را انجام داد. حسابداری دارایی می‌تواند کمک زیادی به صاحبان کسب‌وکارها کند. نرم افزار دارایی ثابت به‌منظور ثبت، پیگیری و مدیریت دارایی یا محاسبه میزان استهلاک اموال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخه از حسابداری بسیار کاربردی و ضروری است و همچنین سود و هزینه کسب‌وکارها را کنترل می‌کند. اگر صاحب کسب‌وکار هستید یا در مقام مدیریت قرار دارید به‌شما توصیه می‌کنیم تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
نحوه حسابداری اموال و دارایی ثابت
حسابداری دارایی ثابت به‌معنای حساب‌‌ها، کلیه مبالغ و سرمایه‌‌گذاری‌‌هایی است که هرازگاهی در هر حسابی نگهداری میشوند (خواه در قالب حسابهای سپرده، دارایی فیزیکی، اوراق بهادار دفتری، اوراق بهادار تأیید نشده باشد، خواه موارد دیگر) و تمام درآمدهای حاصل از موارد یاد شده را شامل می‌شود. دارایی ثابت معنای بسیار گسترده‌ای دارد، دارایی اندوخته مالی و سایر چیزهای باارزش تا موارد نامشهود را نیز دربر می‌گیرد. دارایی مشهود و نامشهود می‌تواند هر چیزی باشد که منبع درآمد یا ثروت به‌حساب می‌آید.
بررسی انواع اموال در حسابداری
اموال را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد که عبارتند از:
-
اموال منقول
حسابداری اموال منقول، همان‌طور که از نامش پیداست، در معنای عام به معنای کالا یا اشیایی است که می‌توان از مکانی به مکان دیگر منتقل کرد. مثلاً زیورآلات، میز و … شخصی و منقول هستند. اموال شخصی از هر نوعی که قابل جابه‌جایی باشد، تحت اموال منقول قرار می‌گیرند و در حسابداری اموال منقول ثبت میشوند.
-
اموال غیرمنقول
مهم‌ترین ویژگی اموال غیرمنقول، عدم امکان جابه‌جایی آنها است، برای مثال، املاک با مالکیت خاص. به عبارت دیگر، اموال غیرمنقول همان املاک و مستغلات است که برای مدیریت بهتر آن از نرم افزار املاک و مستغلات، که به‌طور اختصاصی روی این موضوع متمرکز است، استفاده می‌شود.
تعریف دارایی در حسابداری
در علم حسابداری، Asset یا دارایی به‌مفهوم کلیه اموال و حقوقی است که دارای ارزش پولی هستند. در تعریف IFRS دارایی به‌عنوان منابعی که توسط شرکت در نتیجه رویدادهای گذشته کنترل می‌شود و انتظار می‌رود که منافع اقتصادی آتی از آن به سوی شرکت سرازیر شود تعریف شده است. به عبارت دیگر، دارایی تقریباً شامل هر چیزی می‌شود که تحت مالکیت و کنترل یک شرکت یا کسب‌وکار است و دارای ارزش مالی بوده و منافع آتی به‌همراه دارد. اقلام دارایی می‌توانند فیزیکی (مانند ماشین‌آلات) یا ناملموس (مانند مالکیت معنوی) باشند. علاوه‌بر کاربرد عمده در نرم افزار حسابداری دارایی، میزان اموال در ترازنامه حسابداری شرکت، یکی از صورتهای مالی کلیدی آن، گزارش می‌شود. دارایی‌ها بر اساس سرعت تبدیل به پول نقد، مشهود یا نامشهود بودن و نحوه استفاده یک کسب‌وکار از آنها طبقه‌بندی میشوند. دارایی‌ها جزء کلیدی ارزش خالص یک شرکت و عامل مهمی در سلامت مالی کلی کسب‌وکار هستند.
تعریف دارایی ثابت در علم حسابداری
دارایی ثابت (Fixed asset)، می‌تواند تجهیزاتی مانند ماشین‌آلات، باشند که به‌راحتی قابل تبدیل به وجه نقد نیستند. به‌طور معمول، دارایی‌های مشهود به عنوان دارایی ثابت شناخته میشوند. دارایی‌های ثابت، که به عنوان دارایی‌های سرمایه‌ای نیز شناخته میشوند، در ترازنامه با عبارت Property, Plant and Equipment معرفی و ثبت میشوند. در میان رایج‌ترین نمونه‌های دارایی‌های ثابت می‌توان املاک و مستغلات، علائم تجاری، ثبت اختراع، ماشین‌آلات، وسیله نقلیه تحویل، سهام، تجهیزات عملیاتی و غیره را نام برد.
انواع اموال و دارایی‌های ثابت در حسابداری
دارایی‌های ثابت در نرم افزار حسابداری دارایی بر دو نوع محاسبه میشوند که عبارتند از:
-
دارایی مشهود
در حسابداری اموال منظور از دارایی مشهود، دارایی است که وجود فیزیکی دارد. نمونه دارایی‌های مشهود مانند زمین، ساختمان و ماشین‌آلات هستند.
-
دارایی نامشهود
دارایی نامشهود دارایی است که وجود فیزیکی ندارد. شناسایی برند، مالکیت معنوی، سرقفلی، حق نشر و چاپ، علائم تجاری و حق ثبت اختراع، همگی نمونه‌های دارایی‌های نامشهود هستند.
حسابداری اموال و دارایی ثابت چه تفاوتی با هم دارند؟
تفاوت حسابداری اموال و دارایی ثابت در ماهیت این دو نوع دارایی نهفته است. در ثبت دارایی ثابت، حداقل سه مرحله از پنج مرحله زیر انجام می‌شود که این مراحل عبارتند از:
-
تملک
زمانی که دارایی ثابت جدید در دفاتر ثبت می‌شود به آن تملک می‌گویند.
-
استهلاک
برای زمانی است که ارزش دارایی به‌صورت دوره‌ای کاهش پیدا می‌کند، که با استفاده از یک روش خاص در نرم افزار حسابداری محاسبه می‌شود.
-
تجدید ارزیابی
ارزیابی برای ثبت ارزش فعلی بازار منصفانه دارایی است.
-
نقص
دارایی به‌عنوان نوشتن یادداشت شناخته می‌شود، این به‌عنوان کاهش ثبت‌شده در ارزش به‌دلیل رویدادها یا شرایط عمل می‌کند.
-
دفع
دفع به‌معنی فروش، اسقاط یا شکل دیگری از دفع یک دارایی در پایان عمر مفید آن است.
شرح وظایف حسابدار اموال در بررسی دارایی
حسابداران در بخش حسابداری دارایی دارای طیف گسترده‌ای از مسئولیت‌ها هستند که عبارتند از:
- تجزیه و تحلیل صورتهای مالی، شناسایی روندهای درآمد و هزینه و ارائه توصیه‌هایی برای بهبود عملکرد.
- تهیه گزارش‌های مالی مانند بودجه، به‌منظور کمک به مدیریت در تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد برنامه‌های پیش‌رو.
- تهیه اظهارنامه مالیاتی برای افراد یا مشاغلی که دارای ملک از جمله املاک اجاره‌ای هستند.
- محاسبه استهلاک دارایی‌ها با استفاده از روش خط مستقیم، روش مانده نزولی یا روشهای دیگر برای تعیین میزان درآمد مشمول مالیات شرکت.
- توسعه مدل‌هایی برای محاسبه ارزش‌های تخمینی دارایی‌ها مانند موجودی‌ها، تجهیزات، دارایی‌های مستغلات و غیره.
- محاسبه بدهی‌های مالیات بر عایدی سرمایه و تسلیم اظهارنامه مالیاتی با خدمات درآمد داخلی (IRS) یا سایر سازمان‌های مالیاتی ایالتی.
- بررسی پیشنهادات خرید برای تعیین اینکه آیا شرکت الزامات فروشنده را برآورده می‌کنند.
- مدیریت فرآیندهای حسابداری مانند حقوق و دستمزد، حسابهای قابل دریافت و پرداخت، صورت‌حساب و حسابهای قابل پرداخت.
- ایجاد بودجه و نگهداری سوابق هزینهها، دارایی‌ها، بدهی‌ها و سایر اطلاعات مالی برای پیگیری عملکرد یک شرکت.
مهم‌ترین وظایف مدیران مالی دولتی در حسابداری دارایی دولتی
از مهم‌ترین وظایف مدیران مالی دولتی یا ذیحسابان، ثبت و کنترل اموال است. در حسابداری اموال دولتی فعالیت‌ها عبارتند از:
- استفاده از فرم‌ها و دستورالعمل‌های طراحی‌شده اختصاصی هر سازمان
- به‌کارگیری دستورالعمل‌های ابلاغ‌شده از وزارت اقتصاد
- استخراج گزارش‌های مربوطه از هر ارگان
اهمیت حسابداری دارایی و کاربرد حسابداری دارایی ثابت
حسابداران باید با استفاده از دانش حسابداری اموال، دارایی‌ها را برای اهدافی مانند تأمین اعتبار و اخذ بیمه به درستی طبقه‌بندی کنند. آنها همچنین باید دارایی‌ها را به درستی ارزش‌گذاری کنند تا بتوانند استهلاک را برای اهداف مالیاتی محاسبه کنند و شرکت را قادر سازند تا در صورت لزوم درباره فروش آنها تصمیم‌گیری کند. درک و ارزش‌گذاری صحیح دارایی‌ها جزء لاینفک حسابداری دقیق، برنامه‌ریزی تجاری و گزارش‌گیری مالی است. در مورد شرکت‌های سهامی عام، حسابداری دقیق دارایی‌های اجاره‌ای طبق قانون الزامی است. طبقه‌بندی و ارزش‌گذاری دارایی‌ها برای درک جریان نقدی و سرمایه در گردش شرکت بسیار مهم است. تمایز دارایی‌های عملیاتی از دارایی‌های غیرعملیاتی نیز به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ببینند هر نوع دارایی چگونه درآمد کلی را به همراه دارد.
روش ثبت درحسابداری دارایی ثابت
حسابداری اموال و دارایی‌های ثابت دارای مراحلی است که دقت در هر مرحله الزامی است. روش ثبت در حسابداری دارایی ثابت عبارتند از:
-
ثبت دارایی ثابت
این اولین نوع ثبت حسابداری برای خرید دارایی است. در صورتی که دارایی با اعتبار خریداری شده باشد، ورودی به حساب قابل پرداخت و بدهی به حساب دارایی ثابت مربوط خواهد بود.
-
ثبت استهلاک دارایی ثابت
دارایی‌های ثابت با گذشت زمان در حسابداری دچار استهلاک میشوند. روشهای مختلفی برای تعیین استهلاک استفاده می‌شود که محبوب‌ترین آنها عبارت است از روش خط مستقیم است که توسط نرم افزار حسابداری بررسی می‌شود.
-
ثبت و بررسی طول عمر مفید دارایی‌های ثابت
دارایی ثابت بر اساس عمر مفید آن در سازمان عمل خواهد کرد و بعد از آن باید اسقاط یا فروخته شود. با بستانکار کردن حساب استهلاک انباشته کلیه هزینه‌های استهلاک و بستانکار شدن حساب دارایی ثابت مربوطه انجام می‌شود.
-
بررسی استهلاک اموال و دارایی ثابت
اصطلاح استهلاک به روش حسابداری اطلاق می‌شود که برای تخصیص بهای تمام شده یک دارایی مشهود یا فیزیکی در طول عمر مفید آن استفاده می‌شود. در حسابداری اموال مبحث استهلاک روی انواع اموال در حسابداری، نشان میدهد که چه مقدار از ارزش دارایی استفاده شده است. این به شرکت‌‌ها اجازه میدهد تا از دارایی‌‌هایی که در اختیار دارند، با پرداخت برای آنها در یک دوره زمانی معین، درآمد کسب کنند.
روشهای محاسبه استهلاک در حسابداری دارایی ثابت
انواع مختلف هزینه استهلاک و فرمول‌های مختلفی برای تعیین ارزش دفتری یک دارایی وجود دارد. رایج‌ترین روشهای استهلاک عبارتند از:
-
خط مستقیم
در این روش بهای تمام‌شده دارایی به کل عمر مفید آن تقسیم شده و در ثبت ارزش دفتری از مبلغ بهای تمام‌شده آن کم می‌شود.
-
روش کارکرد
در محاسبه استهلاک آن دسته از اموالی که استفاده بیشتری داشته باشند، استهلاک بیشتری هم خواهند داشت.
-
روش نزولی
در سالهای اول استهلاک دارایی بیشتری را ثبت می‌کنیم. این مقدار در سالهای بعدی کاهش پیدا می‌کند.
بررسی روشهای قیمت‌گذاری در حسابداری داریی ثابت
شاید مهم‌ترین هدف حسابداری دارایی ثابت، ارزیابی دقیق هزینهها و فروش باشد. ارزیابی دارایی به شرکت اجازه میدهد تا برای اقلامی که در موجودی خود دارد ارزش پولی ارائه کند. این اطلاعات به یک شرکت اجازه میدهد تا هزینهها و درآمدهای صورتهای مالی خود را به درستی ارزیابی کند و بتواند تصمیمات تجاری درستی بگیرد.
روشهای قیمت‌گذاری در حسابداری اموال، روش‌‌هایی هستند که شرکت‌‌ها برای اقلامی که در موجودی خود دارند، ارزش پولی قائل میشوند. روشهای مختلف ارزیابی موجودی عبارتند از:
- LIFO
- FIFO
- میانگین
- شناسایی ویژه
نرم افزار حسابداری دارایی ثابت برای بررسی انواع اموال در حسابداری
مدیریت کامل اطلاعات مربوط به حسابداری دارایی ثابت قطعاً نیاز به نرم افزار تخصصی این حوزه دارد. این نیاز و ضرورت به اهمیت اموال و اطلاعات مربوط به آنها برمی‌گردد. کسب‌وکارها نیاز به ردیابی دارایی‌ها، ثبت اطلاعات و محاسبه استهلاک را با نرم افزار حسابداری اموال و دارایی ثابت کاربرد کامپیوتر مرتفع می‌کند.
ویژگی‌های نرم افزار حسابداری دارایی ثابت کاربرد کامپیوتر
نرم افزار حسابداری دارایی کاربرد کامپیوتر فرآیند ردیابی دارایی‌ها را در مراحل مختلف چرخه عمر دارایی، از اکتساب تا خروج، به‌صورت خودکار انجام میدهد. با نرم افزار مدیریت دارایی، کسب‌وکار شما می‌تواند با حفظ دارایی‌های موجود خود، کارایی و قدرت مالی خود را بهبود بخشد و در عین حال از خرید و ارتقاء تجهیزات غیرضروری خودداری کند. درواقع نرم افزار حسابداری اموال کاربرد کامپیوتر با ارائه ویژگی‌های اصلی زیر، مدیریت دارایی‌ها را به فرایندی هوشمند، خودکار و دقیق تبدیل می‌کند این ویژگی‌ها عبارتند از:
- اطلاعات مربوط به دارایی‌ها، از جمله تاریخ خرید، اطلاعات بیمه، وضعیت و گزارش‌های نگهداری را ردیابی می‌کند.
- چرخه عمر دارایی‌های شما را با محاسبه ارزش حال و آینده آنها و پیگیری عملکرد آنها حفظ می‌کند.
- به دارایی‌ها بارکد اختصاص میدهد و آنها را اسکن می‌کند.
- موجودی‌ها را ردیابی می‌کنند تا مطمئن باشید که هرگز از انبار خارج نمی‌شوند و فرآیند تولید به خوبی انجام می‌گیرند.
- با تهیه گزارش در تصمیم‌گیری بهتر به شما کمک می‌کند.
- وظایف مدیریت دارایی ثابت را آسان می‌کند و در وقت شما صرفه‌جویی می‌کند.
امکانات نرم افزار حسابداری دارایی ثابت کاربرد کامپیوتر
امکانات متعددی در نرم افزار کاربرد کامپیوتر برای بررسی حساب دارایی ثابت وجود دارد. در این‌جا به برخی از آنها اشاره شده است که عبارتند از:
- امکان تعریف گروه‌بندی و دسته‌بندی‌های اموال و مرتبط با کدینگ انبار
- امکان تعیین روش و نرخ محاسبه استهلاک
- ثبت اطلاعات شناسنامه‌ای اموال به تفکیک گروه‌های استاندارد اموال
- کنترل روند گردش اموال در طول تاریخ شامل چرخه خرید، بهره‌برداری، تحویل، تعمیرات، حوادث و …
- ثبت و تعیین محل استقرار، مرکز هزینه، فرد تحویل‌گیرنده و سایر خصوصیات تحویل کالا
- امکان ثبت، تعدیل، تجدیدنظر و تجدید ارزیابی اموال و کنترل هم‌زمان روند
- ثبت و مدیریت اطلاعات فروش و اهدای اموال، خروج موقت و خروج دائم
- ثبت و مدیریت اطلاعات تعمیرات و حوادث کالا و آرشیو نمودن ریزتغییرات در کاهش یا افزایش بهای کالا
- صدور اتوماتیک سند حسابداری (تفکیکی یا ترکیبی) متناسب با دسته‌بندی‌های مورد نظر
- قابلیت شبیه‌سازی اطلاعات جهت جلوگیری از کارهای تکراری، چاپ پلاک اموال و …
- امکان ارائه گزارش خلاصه پرونده دارایی شامل کلیات ویژگی‌های اموال، وقایع رخ‌داده بر اموال
- امکان تعیین دارایی اسقاطی و فروش جمعی این اموال و تهیه گزارشات لازم
- ثبت کلیه وقایع کاربری و تعیین سطوح دسترسی عملیاتی و اطلاعاتی کاربران جهت حفظ امنیت اطلاعات
- امکان مشاهده اطلاعات سند و یا بازگشت سند حسابدار
کلام آخر
نرم افزار دارایی ثابت کاربرد کامپیوتر از امکانات ویژه‌ای برخوردار است، به طوری که با استفاده از این نرم افزار می‌توانید ضمن حفظ و نگهداری سوابق دارایی خود از صرف وقت و هزینه زیاد برای ثبت سوابق مالی و انعکاس آنها در صورتهای مالی و بودجه جلوگیری کنید. می‌توان گفت که این مورد در حسابداری دارایی ثابت بسیار کلیدی است. پیاده‌سازی فرآیندهای اموال دولتی و غیردولتی از جمله ثبت مجوزها، مدیریت گردش روی اموال، اختصاص یک یا چند جمع دار به یک یا چند مرکز اموال جهت مدیریت عملیات و … از اهداف اصلی تولید نرم افزار حسابداری اموال و دارایی‌های ثابت کاربرد کامپیوتر است.
