قرارداد کار معین یکی از انواع قراردادهای کار است که بین کارگر و کارفرما جهت انجام عملی خاص و مشخص منعقد می‌شود. بسیاری از ضوابط و مقررات حاکم بر قرارداد کار معین، در بین تمامی انواع قراردادهای کار مشترک هستند. البته قراردادهای کار معین دارای برخی شرایط ویژه مختص به خود نیز هستند.
معمولاً بیشترین کاربرد قراردادهای کار معین در قراردادهای ساخت‌وساز، عمرانی، راه‌سازی، پیمانکاری و… است. لازم است که در انعقاد قرارداد کار معین، شرایط و توافقات کارگر و کارفرما به صورت کامل در قرارداد بیان شوند تا در آینده مشکلی فی‌مابین کارگر و کارفرما ایجاد نشود. در ادامه معنی قرارداد کار معین را به صورت کامل توضیح خواهیم داد سپس مهم‌ترین شرایط و اصول و ضوابطی که در این نوع قراردادها باید آورده شوند مورد بررسی قرار می‌گیرد.
قرارداد کار معین چیست؟
قرارداد کار معین، یکی از انواع قرارداد کار موقت در قانون کار ایران بوده و موضوع آن انجام عملی مشخص و معین است. معمولاً طبق قانون مدت ثابت و مشخصی برای این نوع قراردادها نمی‌توان در نظر گرفت. چراکه خاتمه این نوع قراردادها، زمانی است که کار معین خواسته شده به اتمام برسد. با اتمام کار معین خواسته شده، قرارداد کار معین نیز منفسخ می‌شود.
در معرفی برخی از قراردادهای کار معین می‌توان به قرارداد کار جهت راه‌سازی، ساختمان‌سازی، انجام امور عمرانی، پیمانکاری و… اشاره کرد. جهت انجام این امور، معمولاً در نظر گرفتن یک زمان مشخص امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل کارفرمایان برای انجام این امور، اقدام به انعقاد قرارداد کار معین می‌کنند و حق‌الزحمه‌ای را که تعیین می‌کنند در صورتی به کارگر تعلق می‌گیرد که کارگر امر مورد درخواست کارفرما را به اتمام برساند.
ازاین‌رو افرادی که جهت انجام امور معین و مشخصی قرارداد کار معین منعقد می‌کنند، برای اینکه بتوانند زودتر به حق‌الزحمه خود دست پیدا کنند، باید در زمان کوتاه‌تری عمل مورد درخواست کارفرما را انجام دهند.
البته در حال حاضر این تعریف قانونی قرارداد کار معین، در عمل دستخوش تغییراتی شده است و آن تغییرات این است که اگرچه قرارداد کار معین مدت زمان ثابتی ندارد؛ اما معمولاً بین طرفین قرارداد برای این نوع قراردادها نیز یک بازه زمانی تعریف می‌شود. در ادامه در قسمت شرایط قرارداد کار معین در این باره بیشتر توضیح داده می‌شود.
بررسی شرایط قرارداد کار معین
قرارداد کار معین نیز مانند هر قرارداد کار دیگری دارای ضوابط و مقررات خاص خود است. در این نوع قراردادها بایستی کلیه توافقات و خواست طرفین قرارداد (کارگر و کارفرما) به صورت کامل و دقیق آورده شوند تا هیچ یک از طرفین نتوانند به راحتی خلاف مفاد قرارداد عمل کنند.
موضوع قرارداد کار معین
در قرارداد کار معین موضوع قرارداد باید به وضوح قید شود و انتظارات کارفرما کاملاً بیان شوند. به‌عنوان مثال: اگر موضوع قرارداد کار معین، ساخت یک آپارتمان 12 واحدی است. بایستی جزئیات کامل ساخت، کیفیت مصالح، روش تهیه مصالح و… کاملاً مشخص شوند.
در این مواقع چنانچه مصالح را کارفرما تامین می‌کند، بهتر است که حتماً از نرم‌افزار انبارداری در جهت بررسی موجودی انبار و میزان مصالح مصرفی و… استفاده کند. همچنین پیمانکاران نیز با استفاده از نرم‌افزار انبارداری، کنترل موجودی مصالح و مایحتاج ساخت و ساز را ساده‌تر مدیریت خواهند کرد.
انجام این اقدامات به ظاهر ساده می‌توانند تا حد قابل توجهی در پیشگیری برخی اختلافات احتمالی کارگران و کارفرمایان در محاسبه هزینه‌ها موثر واقع شوند.
مدت قرارداد کار معین
معمولاً تصوری که عموم افراد از قرارداد کار معین دارند، این است که قرارداد کار معین بدون زمان است و صرفاً با انجام کار مورد نظر کارفرما قرارداد خاتمه می‌یابد. اگرچه این تصور تا حدودی صحیح است اما ازآنجایی‌که عدم وجود زمان مشخص در انجام موضوع قرارداد کار معین، می‌تواند سبب خسارت‌های متعددی به کارفرما شود.
فلذا در قراردادهای کار معین با توافق کارگر و کارفرما و با توجه به موضوع قرارداد؛ لازم است که یک مدت زمان معقول جهت انجام کار معین در نظر گرفته شود. به‌عنوان مثال، در یک قرارداد کار معین با موضوع ساخت یک آپارتمان 12 واحدی 6 ماه تا یک سال زمان مشخص می‌کنند.
حق‌الزحمه در قرارداد کار معین
در قرارداد کار معین حق‌الزحمه باید کاملاً با جزئیات در قرارداد کار مشخص شود. در برخی از مواقع در قراردادهای کار معین، حق‌الزحمه در پایان کار به کارگر پرداخت می‌شود و در برخی از مواقع حق‌الزحمه به صورت اقساط چند ماهه مشخص می‌شود. گاهی نیز پرداخت حق‌الزحمه هر ماهه به تناسب پیشرفت پروژه تعیین می‌شود.
در کل این موضوع به توافق طرفین قرارداد کار معین برمی‌گردد و مطابق قرارداد بایستی پرداخت شود. بهترین روشی که در حال حاضر به کمک آن می‌توان حساب و کتاب و پرداخت حق‌الزحمه کارگران را در قرارداد کار معین، سرعت بخشید استفاده از نرم‌افزار مالی و حسابرسی است. نرم افزار حسابداری متصل به مودیان می‌تواند در این موارد به شما کمک کند.
پرداخت مالیات در قرارداد کار معین
در قرارداد کار معین، بسته به موضوع قرارداد در بسیاری از مواقع کارفرما موظف به پرداخت مالیات کارگران به اداره مالیات است. در این مواقع کارفرما موظف است مالیات را از حساب کارگران کسر و مبلغ کسر شده را به اداره مالیات پرداخت نماید.
پرداخت مالیات در انواع قراردادهای کار معین از وظایف کارفرماست و تخطی از آن، منجر به پرداخت جریمه در حق اداره مالیات می‌شود. البته گاهی به دلیل مشغله‌های کاری و یا کمبود نیروی انسانی متخصص، کارفرمایان نمی‌توانند این موضوع را به درستی مدیریت کنند و ناخواسته در ردیف افراد متخطی سازمان مالیات قرار می‌گیرند. از این رو کارفرمایان بهتر است با کمک نرم‌افزار مالی و حسابرسی این مبالغ را محاسبه و جهت پرداخت آن‌ها در زمان مقرر به اداره مالیات اقدام کنند.
حق بیمه در قرارداد کار معین
در قرارداد کار معین نیز مانند سایر قراردادهای کاری، کارفرما موظف است که برای فرد و یا افرادی که آن‌ها را به خدمت گرفته است حق بیمه پرداخت کند. چنانچه کارفرما در قرارداد کار معین از این امر شانه خالی کند متخلف محسوب می‌شود و به پرداخت جریمه‌های مقرر در قانون بیمه تامین اجتماعی محکوم می‌شود. البته در پرداخت حق بیمه در قراردادهای کار معین، باید بین دو حالت قائل به تفکیک شد.
در برخی از مواقع همچون قراردادهای پیمانکاری، کارفرما کل پروژه خود را به فردی به نام پیمانکار می‌سپارد و پیمانکار متعهد می‌شود امر مورد نظر کارفرما را در یک بازه زمانی انجام دهد. در این مواقع قرارداد کار معین فی‌مابین کارفرما و پیمانکار بسته می‌شود و کارفرما موظف می‌شود که حق بیمه پیمانکار را پرداخت کند.
حال در چنین وضعیتی مسلماً پیمانکار نیز برای اینکه بتواند امر مورد درخواست کارفرما را انجام دهد به کارگرانی نیاز دارد. فلذا پیمانکار نیز کارگرانی را جهت انجام پروژه به خدمت می‌گیرد و با آن‌ها قرارداد کار معین منعقد می‌کند. در چنین مواقعی کارفرما اصلی وظیفه بیمه کردن کارگرانی که پیمانکار به خدمت گرفته است را ندارد و وظیفه بیمه کردن این کارگران با پیمانکار است.
پیمانکاران بایستی به صورت دستی و سنتی و یا به کمک نرم‌افزار مالی و حسابداری، هر ماه مبالغ حق بیمه کارگران را محاسبه و به سازمان تامین اجتماعی پرداخت کنند.
نحوه فسخ قرارداد کار معین
قرارداد کار معین از آن دسته قراردادهایی است که هیچ کدام از کارگر و کارفرما به تنهایی نمی‌توانند آن را فسخ کنند و فسخ این نوع قراردادها صرفاً در دو صورت امکان‌پذیر است که عبارتند از:
۱)توافق طرفین
درصورتی‌که طرفین قرارداد کار معین یعنی کارگر و کارفرما با هم توافق کنند، می‌توانند قرارداد کار معین را اقاله کنند. به عبارت دیگر اثر آن را از بین ببرند. اما چنانچه این توافق ایجاد نشود، در شرایط عادی، هیچ یک از طرفین اجازه فسخ یک طرفه قرارداد را ندارد.
۲)خاتمه کار معین
با توجه به تعریف قرارداد کار معین زمانی که کارگر، امر مطلوب کارفرما را انجام دهد موضوع قرارداد انجام می‌گیرد و پس از اتمام کار معین، قرارداد مذکور بدون موضوع می‌شود، لذا قرارداد منفسخ و خاتمه می‌یابد.
حل و فصل اختلاف در قرارداد کار معین
یکی از مواردی که در قرارداد کار معین بایستی به آن توجه شود. شیوه حل و فصل اختلاف بین کارگر و کارفرما است. معمولاً یک قسمت از قرارداد کار معین به نحوه حل و فصل اختلاف کارگر و کارفرما اختصاص می‌یابد. در این قسمت کارگر و کارفرما مشخص می‌کنند که چنانچه با اختلافی مواجه شدند، چگونه باید این اختلاف را برطرف کنند.
دو شیوه جهت حل و فصل اختلافات در قرارداد کار معین وجود دارد که کارگر و کارفرما بر حسب توافق می‌توانند یکی از این شیوه‌ها را انتخاب کنند. این روش‌ها عبارتند از:
1)مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما در اداره کار
ممکن است کارگر و کارفرما توافق کنند که چنانچه با اختلافی در اجرای مفاد قرارداد کار معین مواجه شوند، به اختلافات آن‌ها در مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما رسیدگی شود. البته لازم به ذکر است که حتی چنانچه این موضوع در قرارداد کار معین پیش‌بینی هم نشود، این حق از کارگر و کارفرما سلب نمی‌شود.
۲)داوری
داوری نیز یکی از طرق حل و فصل اختلاف در قرارداد کار معین است. شرط داوری به وضوح باید در قرارداد کار معین آورده شود. شرط داوری به این صورت است که کارگر و کارفرما توافق می‌کنند که در صورت بروز اختلاف، فرد و یا افرادی به عنوان داور، اختلاف آن‌ها را حل و فصل کنند.
طرفین قرارداد کار معین، با قرار دادن شرط داوری در قرارداد کار، حق حل و فصل اختلافات در مراجع صالح اداره کار را از دست خواهند داد و در این مواقع صرفاً بایستی اختلاف را از طریق داوری حل کنند.
سخن پایانی
در این مقاله با عنوان قرارداد کار معین چیست، توضیح داده شد که قرارداد کار معین یکی از انواع قرارداد کار موقت است. موضوع این نوع قراردادها انجام عملی خاص و مشخص است.
معمولاً در قراردادهای کار معین، مدت زمان اجرای آن، با توجه به موضوع قرارداد، کیفیت عمل، شرایط انجام کار و… مشخص می‌شود که بایستی مدت معقول و مناسبی باشد.
لازم به ذکر است که بسیاری از شرایط قراردادهای کار معین، همان شرایط و مقررات وضع شده برای سایر قراردادهای کاری است. به عبارت دیگر این نوع قراردادها نیز در حمایت کامل قانون کار ایران قرار دارند. ازاین رو چنانچه کارفرمایان در این نوع قراردادها در پرداخت حق و حقوق قانونی کارگران تخطی کنند، متخلف شناخته شده و به پرداخت جریمه محکوم خواهند شد.
