قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی، به‌منظور جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات مربوط به مودیان مالیاتی در ایران راه‌اندازی شده است. این قانون با هدف شفاف‌سازی گزارش‌های مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی در نظام مالیاتی کشور اجرا می‌شود. با تصویب قانون تسهیل سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی، فراخوان‌های جدید به جای فراخوان‌های مذکور قرار گرفتند. هر مودی نیز ضروری است تکالیف مشخصی را برای اتصال به سامانه مودیان و درنهایت ارسال صورتحساب الکترونیکی به این سامانه انجام دهد. در ادامه این مقاله از کاربرد کامپیوتر، راهنمای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، مراحل ثبت‌نام و ورود به سامانه مودیان مالیاتی، دریافت کد یکتا و دریافت فایل امضای الکترونیکی(CSR) را می‌خوانید.
سامانه مودیان چیست؟
سامانه الکترونیکی مودیان را سازمان امور مالیاتی کشور اداره می‌کند. هدف اصلی این سامانه، جلوگیری از فرار مالیاتی و ارتقای شفافیت در امور مالیاتی است. به ازای هر مودی (شخص حقیقی یا حقوقی موظف به پرداخت مالیات) یک کارپوشه اختصاصی در این سامانه ایجاد می‌شود. وظیفه مودیان ثبت‌نام در سامانه مودیان مالیاتی و ارسال منظم و به‌موقع اطلاعات مالیاتی به سازمان امور مالیاتی است. در این میان میتوان از نرم افزار حسابداری متصل به مودیان نیز استفاده کرد.
در این سامانه، مودیان مشمول باید صورتحسابهای الکترونیکی خود را براساس فراخوان‌های اعلامی قانون به‌موقع به سامانه مودیان ارسال کنند. دسترسی به این سامانه از طریق آدرس اینترنتی tp.tax.gov.ir امکان‌پذیر است. استفاده از سامانه مودیان به‌منظور جلوگیری از فرار مالیاتی و سهولت در مدیریت امور مالیاتی، تحت قوانین و مقررات مشخصی صورت می‌گیرد که به طور دقیق سازمان امور مالیاتی اعلام می‌کند. این سامانه جزئی از تغییرات و اصلاحاتی است که به‌منظور بهبود کارایی و عدالت در نظام مالیاتی کشور اجرا شده است.
اصطلاحات مهم در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان
در قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، به‌منظور ایجاد شفافیت و بهبود کارایی در نظام مالیاتی، اصطلاحات جدیدی معرفی شده‌اند که در درک کامل این قانون بسیار حیاتی هستند. در ادامه به بررسی و توضیح مهم‌ترین اصطلاحات مالیاتی این قانون می‌پردازیم:
سامانه مودیان؛ درگاهی برای تبادل اطلاعات مالیاتی با سازمان
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، سامانه مودیان در واقع درگاهی الکترونیکی است که برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی امکان تبادل اطلاعات مالیاتی با سازمان مالیاتی را فراهم می‌کند. ویژگی‌های اصلی این سامانه عبارت است از:
- تحت مدیریت سازمان مالیاتی: سامانه مودیان تحت نظارت و مدیریت سازمان مالیاتی قرار دارد. این بدان معنی است که سازمان مالیاتی مسئول راه‌اندازی و پشتیبانی از این سامانه است و قوانین و مقررات مربوط به مالیات را روی آن اعمال می‌کند.
- کارپوشه برای هر مودی مالیاتی: برای هر مودی مالیاتی کارپوشه‌ای اختصاصی در سامانه مودیان تعریف می‌شود و شامل اطلاعات مالیاتی آن مودی است و برای تبادل اطلاعات با سازمان مالیاتی کاربرد دارد.
- حافظه مالیاتی: سامانه مودیان به وسیله‌ای که به نام حافظه مالیاتی متصل می‌شود. این حافظه مالیاتی مکانی است که اطلاعات مالیاتی مودیان در آن ذخیره می‌شود و ارتباط بین سامانه مودیان و سازمان مالیاتی را فراهم می‌کند.
- مرجع ثبت، صدور و استعلام صورتحساب: سامانه مودیان مرجعی برای ثبت صورتحساب‌ها، صدور اظهارنامه‌های مالیاتی و استعلام اطلاعات مالیاتی است. صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی می‌توانند از طریق این سامانه اقدامات مالیاتی خود را انجام دهند و اطلاعات خود را با سازمان مالیاتی به اشتراک بگذارند؛ بنابراین مودیان مالیاتی برای ارسال صورتحساب‌ها و اظهارنامه‌های مالیاتی موظف به ثبت‌نام در سامانه مودیان هستند. این سامانه فرصتی را برای ارتباط و تبادل اطلاعات مالیاتی به‌صورت الکترونیکی با سازمان مالیاتی فراهم می‌کند و برای صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی راحتی و سهولت در انجام امور مالیاتی را ارائه می‌دهد.
پایانه‌های فروشگاهی
پایانه‌های فروشگاهی، دستگاه‌هایی هستند که در فروشگاه‌ها و مکان‌های دیگر فروش محصولات و خدمات استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها از تکنولوژی‌های مختلفی برای انجام تراکنش‌های مالی استفاده می‌کنند و نقش مهمی در ارتباط با سامانه مودیان دارند. ویژگی‌های اصلی پایانه‌های فروشگاهی عبارت‌اند از:
- اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی کشور: پایانه‌های فروشگاهی باید قابلیت اتصال به شبکه‌های پرداخت رسمی کشور را داشته باشند. این اتصال به وسیله‌ای مانند اینترنت یا شبکه‌های دیگر برقرار می‌شود و امکان ارسال درخواست‌ها و دریافت پاسخ‌ها برای تراکنش‌های مالی را فراهم می‌کند.
- اتصال به سامانه مودیان: پایانه‌های فروشگاهی باید قابلیت اتصال به سامانه مودیان را داشته باشند. این اتصال به‌منظور تبادل اطلاعات مالیاتی با سازمان مالیاتی و انجام اقدامات مالیاتی ضروری است. پایانه‌های فروشگاهی می‌توانند اطلاعات مالیاتی مربوط به فروشگاه و تراکنش‌های انجام شده را به سامانه مودیان ارسال کرده و از طریق آن صورتحساب‌ها و اظهارنامه‌های مالیاتی را صادر کنند.
- صدور صورتحساب الکترونیکی: پایانه‌های فروشگاهی باید قابلیت صدور صورتحسابهای الکترونیکی را داشته باشند. این به معنی این است که پس از هر تراکنش مالی، پایانه فروشگاهی قادر به صدور صورتحساب به صورت الکترونیکی برای مشتری است. این صورتحساب‌ها شامل جزئیات مربوط به محصول یا خدمات خریداری‌شده، مبلغ و تاریخ صورتحساب است.
در کل، پایانه‌های فروشگاهی نقش مهمی در فرایند فروش و تراکنش‌های مالی دارند. آن‌ها به فروشگاه‌ها و فروشندگان امکان می‌دهند با شبکه‌های پرداخت رسمی کشور و سامانه مودیان ارتباط برقرار کنند و تراکنش‌های مالی را الکترونیکی و با راحتی بیشتری انجام دهند.
صورتحساب الکترونیکی؛ گزارش الکترونیکی پرداخت‌ها
صورتحساب الکترونیکی ابزاری مهم در فرایند صدور و ثبت معاملات مالی و فروش است که براساس قوانین سامانه مودیان و پایانه‌های فروشگاهی کاربرد دارد. این صورتحساب‌ها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که در زیر توضیح داده شده است:
- شماره منحصر به فرد مالیاتی: هر صورتحساب الکترونیکی یک شماره منحصر به فرد مالیاتی دارد که بر اساس آن، اطلاعات مالیاتی مرتبط با آن صورتحساب ثبت و ذخیره می‌شود. این شماره مالیاتی به عنوان شناسه منحصر به فرد معامله و مالیاتی ذخیره می‌شود.
- ذخیره در حافظه مالیاتی: اطلاعات صورتحسابهای الکترونیکی در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می‌شوند. این حافظه منبع اصلی اطلاعات مالیاتی برای مودیان و ساز می‌کند و به‌روزرسانی و ثبت معاملات از طریق این صورتحساب‌ها انجام می‌شود.
- تنوع در فرمت و مشخصات: صورتحسابهای الکترونیکی دارای فرمت‌ها و مشخصات مختلفی هستند که به نوع کسب‌وکار و نیازهای آن منطبق می‌شوند. این تنوع در فرمت و مشخصات باعث می‌شود که هر کسب‌وکار بتواند صورتحساب‌هایی را صادر کند که با شرایط خود مطابقت داشته و نیازهایش را برآورده کند.
- گزارش الکترونیکی پرداخت‌ها: الگویی از صورتحساب الکترونیکی، به‌عنوان گزارش یا رسید الکترونیکی پرداخت‌ها استفاده می‌شود. این گزارش‌ها شامل اطلاعات مالیاتی و معاملات مرتبط با پرداخت‌هاست که مدرکی رسمی برای ثبت و ثبت مالیاتی است.
با توجه به موارد فوق، صورتحساب الکترونیکی و گزارش الکترونیکی پرداخت‌ها نقش مهمی در افزایش شفافیت و دقت در فرایند مالیاتی دارند و به مودیان و سازمان مالیاتی کمک می‌کنند بهترین روش‌ها را برای مدیریت مالیاتی و رصد فعالیت‌های مالی انجام دهند.
حافظه مالیاتی؛ نوعی حافظه الکترونیکی برای ذخیره اطلاعات
حافظه مالیاتی سیستمی الکترونیکی است که به‌منظور ذخیره و مدیریت اطلاعات مالیاتی استفاده می‌شود. این حافظه الکترونیکی تحت نظر سازمان امور مالیاتی کشور است و برای ثبت و نگهداری اطلاعات صورتحساب‌ها و انتقال اطلاعات به سامانه مودیان استفاده می‌شود. برخلاف حافظه‌های الکترونیکی معمول که اطلاعات عمومی یا شخصی را ذخیره می‌کنند، حافظه مالیاتی برای اهداف مالیاتی طراحی شده است. مهم‌ترین ویژگی این حافظه، داشتن شناسه یکتا برای هر مودی مالیاتی است. این شناسه، به‌عنوان شناسه حافظه مالیاتی به مودی اختصاص داده می‌شود و برای تعیین هویت و مشخصه‌های مالیاتی هر فرد یا شرکت استفاده می‌شود. از طریق این شناسه، اطلاعات مرتبط با صورتحساب‌ها و معاملات مالیاتی ثبت و نگهداری و به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال می‌شود.
پس حافظه مالیاتی نوعی سیستم الکترونیکی است که اطلاعات مالیاتی را ذخیره و مدیریت می‌کند و برای تعیین هویت و ثبت اطلاعات مالیاتی مودیان استفاده می‌شود. این حافظه تحت نظارت سازمان امور مالیاتی کشور قرار دارد و با استفاده از شناسه‌های یکتا به هر مودی اختصاص می‌یابد.
شماره منحصربه‌فرد مالیاتی برای هر صورتحساب الکترونیکی
شماره منحصربه‌فرد مالیاتی برای هر صورتحساب الکترونیکی، یک کد ۲۲ کاراکتری است که به‌صورت منحصربه‌فرد برای هر صورتحساب الکترونیکی صادر می‌شود. این کد از چند بخش تشکیل شده است:
- شناسه حافظه مالیاتی (شش کاراکتر اول): این بخش شناسه منحصربه‌فرد حافظه مالیاتی است که به هر حافظه مالیاتی اختصاص داده می‌شود. این شناسه را سازمان امور مالیاتی ارائه می‌دهد.
- تاریخ صورتحساب (پنج کاراکتر بعدی): این بخش شامل تاریخ صدور صورتحساب است. این تاریخ معمولاً با فرمت سال، ماه و روز (مثلاً ۲۰۲۴۰۳۱۳) نمایش داده می‌شود.
- سریال صورتحساب (ده کاراکتر بعدی): این بخش شامل یک سریال منحصربه‌فرد است که به هر صورتحساب الکترونیکی اختصاص داده می‌شود. این سریال می‌تواند شامل اعداد و حروف باشد و برای تمایز بین صورتحسابهای مختلف استفاده می‌شود.
- رقم کنترلی (کاراکتر آخر): این بخش شامل یک رقم است که به‌عنوان رقم کنترلی استفاده می‌شود. این رقم برای تأیید صحت شماره منحصربه‌فرد مالیاتی کاربرد دارد و به‌طور خاص به وسیله الگوریتم‌های رمزنگاری محاسبه می‌شود.
زمانی که نیاز دارید صورتحسابی را اصلاح یا ابطال کنید، باید شماره منحصربه‌فرد مالیاتی مربوط به آن را داشته باشید. این شماره به‌عنوان شناسه یکتا و اختصاصی برای هر صورتحساب الکترونیکی استفاده می‌شود و به شما امکان می‌دهد تغییراتی در صورتحساب اعمال کنید.
اشخاص مشمول قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان
قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در ایران تعیین می‌کند که کدام اشخاص باید مقررات این قانون را رعایت کنند. براساس این قانون، تمام صاحبان مشاغل، صنفی یا غیرصنفی، و اشخاص حقوقی مشمول این قانون هستند.
- صاحبان مشاغل صنفی و غیر صنفی: شامل همه افرادی است که به‌صورت حرفه‌ای و تجاری فعالیت‌های اقتصادی انجام می‌دهند؛ برای مثال، صاحبان سوپرمارکت‌ها، خیاطان، طلافروشان، نانواها و سایر فعالان حرفه‌ای.
- اشخاص حقوقی: شامل شرکت‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و هر نوع ساختار حقوقی که به‌عنوان یک واحد اقتصادی فعالیت می‌کنند و شامل شرکت‌های تجاری، شرکت‌های خدماتی، موسسات خیریه و سایر سازمان‌های حقوقی است.
قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان تعریف نمی‌کند که منظور از «اشخاص مشمول» دقیقاً چیست، اما به‌صورت کلی به تمام صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی اطلاق می‌شود؛ مگر آنکه خلاف آن در قانون مشخص شده باشد؛ بنابراین همه افرادی که به‌عنوان صاحبان مشاغل یا اشخاص حقوقی به فعالیت اقتصادی می‌پردازند، باید مقررات و قوانین مربوط به پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان را رعایت کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. این اقدامات شامل ثبت‌نام در سامانه مودیان، صدور صورتحسابهای الکترونیکی، انتقال اطلاعات مالیاتی و سایر تکالیف مالیاتی مورد نیاز است.
تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان
اشخاصی که مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان می‌شوند، تکالیف آن‌ها براساس مواد قانونی مشخص می‌شود:
- براساس مادة 2 قانون
تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان براساس ماده 2 این قانون به شرح زیر است:
- ثبت نام در سامانه مودیان: تمام اشخاص مشمول این قانون ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. این ثبت‌نام براساس ترتیبی که سازمان مقرر می‌کند، انجام می‌شود.
- استفاده از پایانه فروشگاهی: خرده‌فروشی‌ها و واحدهای صنفی که مستقیم با مصرف‌کننده نهایی مرتبط هستند، باید علاوه بر عضویت در سامانه مودیان، از پایانه فروشگاهی استفاده کنند.
- صدور صورتحساب الکترونیکی: مودیان موظف‌اند کلیه صورتحسابهای خود را به ترتیبی که سازمان مقرر می‌کند، از طریق سامانه مودیان صادر کنند. استفاده از پایانه فروشگاهی برای اشخاصی که مستقیم با مصرف‌کننده نهایی ارتباط ندارند الزامی نیست، اما این اشخاص نیز باید صورتحسابهای خود را از طریق سامانه مودیان صادر کنند.
- آموزش و توانمندسازی: سازمان امور مالیاتی کشور با همکاری اتاق اصناف ایران به ارائه آموزش، توانمندسازی و مشاوره به اشخاص مشمول این قانون ملزم است.
- بررسی درخواست‌ها و پشتیبانی: کارگروهی متشکل از نمایندگان سازمان اتاق اصناف ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در هر استان تشکیل می‌شود. مسئولی این تیم بررسی درخواست‌های مودیان برای عدم توانایی در استفاده از پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان است. در صورت تشخیص ناتوانی یا توانایی کمتر از سوی مودی، معتبرین ارائه‌دهنده خدمات مالیاتی برای ارائه آموزش، توانمندسازی، نصب و راه‌اندازی پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان به این افراد مسئول خواهند بود.
- پرداخت کارمزد: تعرفه: مودیان موظفند کارمزد استفاده از خدمات شرکت‌های معتمد ارائه‌دهنده خدمات مالیاتی را پرداخت کنند که مطابق با ترتیبات ماده 26 این قانون تعیین می‌شود.
توجه: این قانون مواردی را که صدور نکردن صورتحساب الکترونیکی ناشی از کتمان درآمد توسط مودی است براساس ماده 3 قانون:
طبق ماده 3 این قانون، تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان به شرح زیر است:
- راه‌اندازی سامانه مؤدیان: سازمان موظف است ظرف مدت حداکثر پانزده ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن این قانون، سامانه مؤدیان را راه‌اندازی کند. این سامانه باید امکان ثبت نام مؤدیان در سامانه و صدور صورتحساب الکترونیکی را فراهم کند.
- طراحی سامانه مؤدیان: سامانه مؤدیان باید به گونه‌ای طراحی شود که امکان پاسخگویی به استعلامات الکترونیکی مربوط به اعتبارسنجی مؤدیان و ارائه استعلام‌های لازم به دستگاه‌های اجرائی را از طریق بسترهای یکپارچه دولت مانند سامانه دولت همراه و مرکز ملی تبادلات اطلاعات فراهم کند. همچنین، باید قابلیت فراخوانی و تبادل اطلاعات را از طریق مرکز ملی تبادلات اطلاعات داشته باشد.
- اعتبار صورتحسابهای الکترونیکی: سه ماه پس از انقضای مهلت مذکور در این ماده، سازمان فقط صورتحسابهای الکترونیکی را که از طریق سامانه مؤدیان صادر شده باشد، معتبر می‌شناسد و مبنای محاسبه اعتبار مالیاتی برای مودیان خواهد بود.
- استفاده از پایانه فروشگاهی: مودیان باید از طریق پایانه فروشگاهی، که دارای حافظه مالیاتی و تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است، برای صدور صورتحساب الکترونیکی مبادرت کنند. در این میان میتوان با خرید نرم افزار مالی بازرگانی این امر را ممکن کرد.
در کل، این ماده بر راه‌اندازی و عملکرد صحیح سامانه مؤدیان، طراحی مناسب آن، اعتبار صورتحسابهای الکترونیکی و استفاده از پایانه فروشگاهی تأکید دارد.
- براساس ماده 4 قانون
طبق ماده 4 این قانون، تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان به شرح زیر است:
- اصل بر صحت اطلاعات: اصل بر صحت اطلاعات ثبت‌شده مودی در سامانه مودیان است؛ به این معنا که اگر مؤدی اطلاعات خود را در سامانه ثبت کرده است، باید فرض شود که این اطلاعات صحیح است، مگر اینکه مؤدی خود یا مدارک محکمی خلاف آن را ارائه کند.
- عدم مراجعه مأموران مالیاتی: مأموران مالیاتی، مگر در مواردی که مؤدی از ثبت نام در سامانه امتناع کرده است یا به ترتیبی که در ماده 9 ذکر شده است، اثبات شود که در ثبت اطلاعات خود در سامانه مؤدیان تخلف نموده است، حق مراجعه به محل فعالیت مؤدی، مطالبه دفاتر، اسناد و مدارک وی و رسیدگی به آن‌ها را ندارند.
به عبارت دیگر، مأموران مالیاتی تا زمانی که تخلف مؤدی در ثبت اطلاعات خود در سامانه مؤدیان اثبات نشده باشد، می‌خواهند به محل فعالیت مؤدی مراجعه کرده و مدارک و اسناد مربوط به ثبت اطلاعات و صورتحسابهای الکترونیکی وی را درخواست کنند.
- براساس ماده 5 قانون
بنا به ماده 5 این قانون، تکالیف اشخاص مشمول قانون پایانه فروشگاهی و سامانه مودیان به شرح زیر است:
الف – صدور صورتحساب الکترونیکی
- صورتحساب الکترونیکی باید توسط فروشنده از طریق سامانه مودیان صادر شود.
- برای مؤدیانی که مستقیم با مصرف‌کننده نهائی ارتباط دارند، عملیات ثبت فروش و صدور صورتحساب الکترونیکی با پایانه فروشگاهی انجام می‌شود.
ب ) انتقال خودکار صورتحساب الکترونیکی
- اگر خریدار عضو سامانه مودیان باشد، صورتحساب الکترونیکی صادر شده توسط فروشنده به صورت خودکار به کارپوشه وی در سامانه مؤدیان منتقل می‌شود و به عنوان اعتبار مالیاتی برای او در نظر گرفته می‌شود.
- مؤدیان مالیاتی باید ظرف مدت سی روز از تاریخ درج صورتحساب الکترونیکی در کارپوشه مؤدیان برای اعلام پذیرش یا عدم پذیرش این صورتحساب‌ها اقدام کنند. اظهارنکرن ظرف مدت مذکور به منزله تأیید صورتحساب مربوط است
پ) محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
- در پایان هر دوره سه ماهه، بدهی مالیات بر ارزش افزوده مؤدی باید طبق مقررات توسط سامانه محاسبه شود.
- اگر مالیات فروش مؤدی بیشتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی باشد، مؤدی موظف است اختلاف را به ترتیبی که سازمان مشخص می‌کند، به حساب سازمان واریز کند. اگر مالیات فروش مؤدی کمتر از مالیات خرید (اعتبار مالیاتی) وی باشد، سازمان موظف است اختلاف را به مؤدی مسترد کند.
ت) عدم دخالت مأموران مالیات:
- پس از اتمام مواعد مقرر در ماده 3 این قانون، مأموران مالیاتی به جز در مواردی که در این قانون اجازه داده شده، نباید در تشخیص بدهی مالیات بر ارزش افزوده اشخاص مشمول دخالت کنند.
ث) اطلاعات مؤدیان غیرعضو: سامانه مؤدیان باید به گونه‌ای طراحی شود که مؤدیان غیرعضو که فروشنده برای آن‌ها صورتحساب الکترونیکی صادر نکرده است، بتوانند خریدهای خود را به سازمان اطلاع دهند.
شرکت معتمد سامانه مودیان
شرکت‌های معتمد سامانه مودیان نقش بسیار مهمی در فرایند ارسال صورتحساب‌ها و ارائه خدمات مالیاتی به مودیان مالیاتی دارند. این شرکت‌ها اشخاص حقوقی مورد تأیید سازمان امور مالیاتی هستند که به‌منظور ارائه خدمات ضروری به مودیان مالیاتی، مسئولیت‌های متعددی را بر عهده دارند. مهم‌ترین خدماتی که این شرکت‌ها ارائه می‌دهند عبارتند از:
- صدور صورتحساب الکترونیکی: شرکت‌های معتمد سامانه مودیان مسئول صدور صورتحسابهای الکترونیکی به‌منظور ارسال به مودیان مالیاتی هستند.
- ثبت معاملات در سامانه مودیان: ثبت معاملات و اطلاعات مالیاتی مودیان در سامانه مودیان نیز از وظایف این شرکت‌هاست.
- ارائه مشاوره‌های فنی: شرکت‌های معتمد سامانه مودیان مسئول ارائه مشاوره‌های فنی مرتبط با سامانه مودیان و صورتحسابهای الکترونیکی به مودیان مالیاتی هستند.
- دریافت استعلام از سامانه مودیان: این شرکت‌ها از طریق سامانه مودیان می‌توانند استعلام‌های مربوط به وضعیت مالیاتی مودیان را دریافت کنند و ارائه دهند.
شرکت‌های معتمد به سه نوع تقسیم می‌شوند و هر کدام از این نوع‌ها مسئولیت‌های خاصی را بر عهده دارند:
- شرکت‌های معتمد نوع اول: این شرکت‌ها مسئول راه‌اندازی پایانه‌های فروشگاهی و حافظه مالیاتی و آموزش استفاده از پایانه‌های فروشگاهی برای مودیان مالیاتی هستند.
- شرکت‌های معتمد نوع دوم: این شرکت‌ها مسئول آموزش حقوق و تکالیف قانونی مودیان، مقررات صدور صورتحساب الکترونیکی، و ارائه مشاوره‌های مالیاتی به مودیان مالیاتی هستند.
- شرکت‌های معتمد نوع سوم: این شرکت‌ها مسئولیت‌های محدودتری دارند و عموماً شامل تهیه صورت‌های مالی، حسابرسی مالی، مشاوره فنی و غیر عملیاتی، و مشاوره مالیاتی هستند.
تغییرات قانون سامانه مودیان در راستای قانون تسهیل
تصویب قانون تسهیل سامانه مودیان منجر به تغییرات مهمی در فرایند عضویت و تکالیف افراد مشمول ایجاد شد. در زیر به بررسی این تغییرات می‌پردازیم:
- تغییر در تاریخ فراخوان‌ها: با تصویب قانون تسهیل، تاریخ فراخوان‌های ثبت‌نام و عضویت در سامانه مودیان تغییر کرده است. این تغییرات به این معناست که از اول مهرماه 1402، تمامی اشخاص حقوقی و از اول دی‌ماه 1402، تمامی صاحبان مشاغل موظف به عضویت و انجام تکالیف قانونی شدند.
- تکلیف صدور صورتحساب الکترونیکی: طبق این قانون، اشخاص حقیقی مشمول چندین شرایط محدود می‌شوند که باید از اول دی‌ماه 1402، صورتحساب الکترونیکی را صادر کنند. این شرایط شامل صاحبان مشاغل با حجم فروش بالا، عرضه‌کنندگان کالاهای خاص و فروشندگان مواد معدنی است. افراد مشمولی که این قانون را رعایت نکنند، با جرایم مالیاتی روبه‌رو می‌شوند. همچنین، برای صدور صورتحساب الکترونیکی به گواهی امضای الکترونیک نیاز دارند که از مراکز میانی خصوصی دریافت می‌شود.
این تغییرات نشان می‌دهد قانون تسهیل سامانه مودیان به‌منظور ساده‌تر کردن فرایند عضویت و انجام تکالیف مالیاتی، اقدامات موثری انجام داده است و افراد مشمول باید این تغییرات را دقیق رعایت کنند.
جرایم اجرا نکردن قانون جدید سامانه مودیان
جرایم اجرا نکردن قانون جدید سامانه مودیان به‌شدت سنگین است. افرادی که این قوانین را رعایت نمی‌کنند، ممکن است با مجازات‌های زیر مواجه شوند:
- عدم عضویت در سامانه مودیان: هر مودی که عضویت در سامانه مودیان را رعایت نکند، ممکن است مجازات پرداخت جریمه مالی یا جرایم مالیاتی سامانه مودیان را در پی داشته باشد.
- عدم استفاده از پایانه فروشگاهی یا حافظه مالیاتی: استفاده نکردن از ابزارهای الکترونیکی مورد نیاز برای ارسال صورتحسابهای الکترونیکی می‌تواند به جریمه مالی منجر شود.
- استفاده از حافظه مالیاتی دیگران برای خود یا بالعکس: استفاده از حافظه مالیاتی دیگران برای مودیان، ممکن است تحت عنوان تخلف مالیاتی شناخته شود و مجازات‌های مالی را به همراه داشته باشد.
- اعلام نکردن شماره‌حساب‌های بانکی واحد اقتصادی: اعلام نکردن شماره‌حساب‌های بانکی که گردش مالی با آن‌ها انجام می‌شود نیز تخلف مالیاتی شناخته می‌شود و ممکن است مجازات‌های مالی داشته باشد.
همچنین، جریمه مهم‌تر از دست دادن معافیت و نرخ صفر و مشوق‌های مالیاتی موجود در قوانین مالیاتی است که می‌تواند به مراتب خسارات جبران نشدنی به مودیان مالیاتی وارد کند. این جرائم نشان می‌دهد که قانون‌گذار از طریق تعیین مجازات سنگین، جدیت اجرای قوانین را تأکید کرده است تا افراد به رعایت قوانین مالیاتی ملزم شوند و عواقب نقض آن‌ها را در نظر بگیرند.
